Ποιους θίγει το νέο Ασφαλιστικό - Οι βασικές αλλαγές

Ριζικές και επώδυνες αλλαγές φέρνει η κυβέρνηση στο Ασφαλιστικό, με νομοσχέδιο που θα καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή εντός του Νοεμβρίου.

Μια πρώτη... πικρή γεύση πήραμε μέσα στην εβδομάδα με το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών, το οποίο τίθεται σε διάλογο-εξπρές, εξαιτίας των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων του μνημονίου.

Όπως τόνισε ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Γιώργος Κατρούγκαλος, το πόρισμα θα αποτελέσει τη βάση του διαλόγου, ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτό δεν εμπεριέχεται κανένα  ποσοτικόστοιχείο. 

Πιο συγκεκριμένα, το πόρισμα των «Σοφών» δεν προβλέπει ούτε το ύψος των εισφορών των ασφαλισμένων για τις συντάξεις, ούτε τα ποσοστά αναπλήρωσης που θα δίνονται σε όσους συνταξιοδοτούνται από την 1/1/2016, ούτε το ύψος της εθνικής σύνταξης

, αλλά ούτε και για το «ψαλίδι» στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις που, όμως, θα... επανυπολογιστούν, όπως διευκρίνισε ο υπουργός, βάζοντας εκ νέου το όριο στα 1.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τον κ. Κατρούγκαλο, η μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού θα εξοικονομήσει 741,6 εκατ. ευρώ, που έχουν εγγραφεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού και θα «απορροφήσει» τις περικοπές στις συντάξεις που έχουν κριθεί ως αντισυνταγματικές.

Ο ίδιος σημείωσε ότι «δεν είναι μακριά από τη λογική μας η πρόταση για την επιβολή φόρου στον «πλούτο» που προτείνει η Επιτροπή για να καλύπτονται τα ελλείμματα από το 2016 έως το 2050», χωρίς όμως να έχει γίνει λόγος για τα όρια εισοδήματος, κινητής και ακίνητης περιουσίας.

Οι βασικές αλλαγές

Ανάμεσα στις βασικές παρεμβάσεις που προβλέπει το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών είναι:

• Ένα Ταμείο για όλους (ΙΚΑ) στο οποίο θα ενοποιηθούν διοικητικά όλοι οι φορείς κύριας, επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών (διοικητική ενοποίηση).

• Ενιαία ποσοστά εισφορών και βάσης υπολογισμού για την κύρια σύνταξη, την επικουρική και το εφάπαξ με μόνη διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους.

• Ανακαθορισμό των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων με αναφορά τον παραπάνω ενιαίο τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.

• Νέου τύπου συντάξεις για το μέλλον χωρίς δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά, με δυνατότητα επιλογής του έτους εξόδου, πάνω από ένα καθορισμένο όριο ηλικίας.

• Εθνική σύνταξη που θα προστατεύει περισσότερο όσους δεν έχουν συνεχή και πλήρη ασφαλιστικό βίο (άτυπες μορφές εργασίας, διαστήματα ανεργίας) για τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης.

• Εισφορά για την «κάλυψη» των ελλειμμάτων του συστήματος στους υψηλά αμειβόμενους ή ένα τραπεζικό φόρο ή ένα φόρο στις μεγάλες περιουσίες, εκεί που συγκεντρώνεται, παρά την κρίση, πλούτος.

Ποιοι θα πληρώσουν το «μάρμαρο»

Με τα ελλείμματα στα ασφαλιστικά Ταμεία κάθε μήνα να επιδεινώνονται και το κόστος μετάβασης από το σημερινό, κοστοβόρο σύστημα σε ένα πιο ανταποδοτικό, τη «νύφη» θα κληθούν να πληρώσουν οι συνταξιούχοι των 1.000 ευρώ και οι υψηλόμισθοι.

Σύμφωνα με τις προτάσεις του πορίσματος, χτίζεται η επιχειρηματολογία για νέες περικοπές στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. Ο πήχυς έχει τεθεί στα 1.000 ευρώ συνολικό εισόδημα από συντάξεις, με στόχο αρχικά την κάλυψη ελλείμματος της τάξης των 700 εκατ. ευρώ. 

Στο «στόχαστρο» έχει ήδη τεθεί το 30% των συνταξιούχων, ωστόσο κανείς δεν μπορεί προς το παρόν να δεσμευτεί με βεβαιότητα ότι το «τσεκούρι» δεν θα πέσει και στις πιο χαμηλές συντάξεις.

Πάντως, κλειδί για το εύρος των περικοπών θεωρείται η προσπάθεια επανυπολογισμού του συνόλου των καταβαλλόμενων συντάξεων, στα 2,6 εκατομμύρια συνταξιούχους. 

Μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται οι εργαζόμενοι σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ και τράπεζες που συνταξιοδοτήθηκαν με 35ετία και ποσοστό αναπλήρωσης 70%, καθώς εκτιμάται ότι θα υποστούν νέο επαχθέστερο υπολογισμό, με ποσοστό αναπλήρωσης 50%-55% για το σύνολο της σύνταξης κύριας και επικουρικής. Σύμφωνα με ειδικούς, οι μειώσεις στις συντάξεις θα είναι μεγάλες, ίσως και να ξεπερνούν το 13% με 15%.

Παράλληλα, και οι εργαζόμενοι, κυρίως οι υψηλόμισθοι, θα πληρώσουν μεγαλύτερο τίμημα για το νέο ασφαλιστικό. 

Η λογική είναι να εφαρμοστεί ενιαίος τρόπος υπολογισμού για όλους τους ασφαλισμένους, σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα με κλιμακωτά όμως ποσοστά αναπλήρωσης, ανάλογα με το ύψος του μισθού. «Μεγαλύτερο θα είναι το ποσοστό αναπλήρωσης για τους χαμηλόμισθους, μικρότερο για τους υψηλόμισθους» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κατρούγκαλος χθες, κατά την επίσημη παραλαβή του πορίσματος της Επιτροπής Σοφών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ανάλογη κλιμάκωση σχεδιάζεται και στο ύψος των εισφορών, οι οποίες θα είναι μεν κοινές για όλους, θα αυξάνονται όμως στους υψηλόμισθους, για παράδειγμα από 2.000 ευρώ και άνω, προκειμένου να χρηματοδοτούνται κατά την πρώτη φάση της μεταρρύθμισης τα ελλείμματα του συστήματος και στη συνέχεια, έως το 2050, το κόστος μετάβασης από το παλαιό στο νέο σύστημα.