Μέτρα και αξιολόγηση ή εκλογές

 

Ώρες μετά τη συνάντηση Τσίπρα -Μέρκελ στο Βερολίνο, η γερμανική πλευρά κατέστησε σαφές μέσω των δηλώσεων της Γερμανίδας Καγκελαρίου  αλλά και των διαρροών στον ξένο τύπο ότι το ΔΝΤ θα παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα και πως ο Β. Σόιμπλε βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με την Άνγκελα Μέρκελ.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μετά την ανακοίνωση των παροχών στους μικροσυνταξιούχους μπορεί να κέρδισε περίπου 2 μονάδες στις εσωτερικές δημοσκοπήσεις μειώνοντας την ψαλίδα με την ΝΔ αλλά φαίνεται ότι απώλεσε την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων εταίρων που είχε κερδίσει τον τελευταίο χρόνο με την προώθηση των διατάξεων του Μνημονίου. Το Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται ότι είναι εγκλωβισμένο μπροστά στο τείχος που υψώνει η συνεργασία ΔΝΤ – Βερολίνου και στην πρόθεση των ευρωπαίων εταίρων να …τραβήξουν την β αξιολόγηση για αρκετούς μήνες μέσα στο 2017 προκειμένου να αναζητήσουν περισσότερες εγγυήσεις για την εφαρμογή του προγράμματος. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος πλέον με τον εφιάλτη μίας μακράς διαπραγμάτευσης που θα θυμίσει την αντίστοιχη περίοδο του 2015 με αμφίβολα αποτελέσματα και με την απειλή ενός νέου Μνημονίου, ή να προκαλέσει εκλογές με σύνθημα ότι δεν θα παραδώσει την χώρα στους …πρόθυμους, όπως έχει δηλώσει ζητώντας την στήριξη των πολιτών για να προωθήσει μέτρα αντίστοιχα  με το επίδομα στους χαμηλοσυνταξιούχους. 

Το μέτωπο ΔΝΤ- ευρωπαϊκών θεσμών 

Στο απόηχο της συνάντησης του Αλέξη Τσίπρα με την Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο ο ένας μετά τον άλλο οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στέλνουν μηνύματα στην ελληνική κυβέρνηση ότι η αξιολόγηση η οποία δεν ολοκληρώθηκε στις 5 Δεκέμβρη, δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του έτους ή τον Ιανουάριο της νέας χρονιάς αλλά θα …«τραβήξει» για αρκετούς μήνες ακόμα. Τόσο ο αντιπρόεδρος της Ε.Ε. Β. Ντομπρόφσκις όσο και ο επικεφαλής του ESM K. Ρέγκλινγκ σε δηλώσεις τους εκτίμησαν ότι η β αξιολόγηση έχει μπροστά της πολύ δρόμο ακόμη. Σε συνέντευξη στην «Καθημερινή της Κυριακής» ο κ. Ντομπρόβσκις σημειώνει ότι η αξιολόγηση πως είναι «πιο ταραχώδης» σε σχέση με πριν από λίγες εβδομάδες, όταν οι Βρυξέλλες εκτιμούσαν θα μπορούσαν να πετύχουν τεχνική συμφωνία για την αξιολόγηση «αυτές τις μέρες και τοποθετεί τον νέο ορίζοντα της συμφωνίας στους «επόμενους μήνες». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε νωρίτερα και ο πρόεδρος του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος  σε συνέντευξη που παραχώρησε στην  ισπανική εφημερίδα El Mundo σημείωσε πως οι εξαγγελίες Τσίπρα έχουν πλήξει τις προσπάθειες αποκατάστασης της εμπιστοσύνης των δανειστών προς την Αθήνα αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα ζητηθούν επιπλέον εγγυήσεις για να κλείσει η αξιολόγηση. 
Παράλληλα ο Β. Ντομπρόφσκις ο οποίος είναι σε ανοιχτή γραμμή με το Βερολίνο και φημίζεται για τις εξαιρετικές σχέσεις που έχει με τον Β. Σόιμπλε, έστειλε το μήνυμα ότι ΔΝΤ και ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν έχουν τόσες διαφωνίες όσες εμφανίζει ο τύπους, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το αφήγημα της σύγκρουσης μεταξύ των θεσμών αξιοποιείται κυρίως από την ελληνική πλευρά χωρίς όμως να έχει βάση. Έτσι με αιχμή τους στόχους για πρωτογενές πλεόνασμα και τα δημοσιονομικά μέτρα που ίσως απαιτούνται για την επίτευξή τους, ο κ. Ντομπρόφσκις εκτίμησε ότι στην πραγματικότητα οι το χάσμα δεν είναι όσο μεγάλο όσο φαίνεται σε δημοσιεύματα.

Το χειρότερο σενάριο για την Αθήνα 

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές το χειρότερο σενάριο για την Αθήνα θα ήταν να σέρνεται η αξιολόγηση με τους εταίρους να ζητούν περισσότερες εγγυήσεις προκειμένου να εξασφαλίσουν την εφαρμογή του προγράμματος και με αφορμή την ανακοίνωση των μέτρων για τους συνταξιούχους και το πάγωμα του ΦΠΑ στα νησιά. Παρά το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει λόγο για συμφωνία της τάξης του 95% στα τεχνικά θέματα και επιζητά το κλείσιμο της αξιολόγησης μέχρι τα τέλη του Ιανουαρίου, οι οιωνοί δεν είναι θετικοί. Κυβερνητικοί κύκλοι σημειώνουν ότι εάν η αξιολόγηση σέρνεται μέχρι και την άνοιξη η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (το λεγόμενο QE), χάνοντας άλλη μία ευκαιρία για την ελληνική οικονομία. Το κακό σενάριο για την Αθήνα είναι να σέρνεται η διαπραγμάτευση μέχρι την Άνοιξη όπου τότε θα κλείσει μ΄έναν ακόμα επώδυνο συμβιβασμό που θα περιλαμβάνει σκληρά μέτρα για τις επόμενες χρονιές από το 2018 και μετά είτε με την επέκταση του κόφτη, είτε με τον προσδιορισμό νέων μέτρων. Το χειρότερο σενάριο που μοιάζει εφιάλτης για την κυβέρνηση είναι να σέρνεται η αξιολόγηση μέχρι και το φθινόπωρο όπου θα γίνουν οι γερμανικές εκλογές. Σε αυτήν την εκδοχή η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας όσον αφορά την καταβολή των δόσεων που θα πρέπει να καταβληθούν μετά την Μάρτιο. Κυβερνητικές πηγές όμως εκτιμούν ότι ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να αντέξει παραμένοντας στην εξουσία και αναμένοντας αλλαγές στον συσχετισμό δυνάμεων στην Γερμανία όπου εκτιμάται ότι θα μειωθεί η δύναμη του κόμματος της Αν. Μέρκελ. Ακόμα όμως και σε αυτήν την περίπτωση, οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί δυνάμεων θα είναι αρνητικοί για την Ελλάδα αφού στην Γαλλία οι σοσιαλδημοκράτες αναμένεται να μην περάσουν ούτε στον 2ο γύρο των προεδρικών εκλογών όπου αναμένεται να συγκρουστούν ο εκπρόσωπος της γαλλικής δεξιάς Φ. Φιγιόν και η ακροδεξιά Μ. Λεπέν. Παράλληλα στην Ιταλία ο Μ. Ρέντσι αποτελεί πλέον παρελθόν από την κυβέρνηση που αποτελείται πλέον από τεχνοκράτες ενώ η μείωση της δύναμης των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών θα σημάνει την άνοδο του ακροδεξιού AFD. 

Έρχονται πιο κοντά οι εκλογές

Με αυτά τα δεδομένα, οι εκλογές στην Ελλάδα μοιάζουν με την πιο πιθανή διέξοδο που θα μπορούσε να αναζητήσει η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να μην βάλει την υπογραφή της σε νέα σκληρά μέτρα τα οποία ζητούν οι δανειστές αυτήν την φορά για δύο λόγους: πρώτος για την βιωσιμότητα του προγράμματος έτσι όπως έχει διαμορφωθεί από την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής αλλά και για περισσότερες εγγυήσεις καθώς τα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός έγιναν χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους δανειστές κλονίζοντας την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών, όπως ανέφεραν ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Σύμφωνα με εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών, εάν τελικά η επιλογή του Μαξίμου είναι οι κάλπες, ο πιθανότερος χρόνος διεξαγωγής εκλογών θα είναι πριν από τον Μάρτιο προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εκλογική διαδικασία με λίστα και να μπορεί μέχρι τότε ο Πρωθυπουργός να ελέγχει πλήρως την ΚΟ του κόμματος. Ο Ευ. Βενιζέλος σε συνέντευξή του εξέφρασε τον φόβο ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να διεξάγει και νέο δημοψήφισμα, σενάριο που απορρίπτεται από κυβερνητικά στελέχη λόγω της εμπειρίας του δημοψηφίσματος το 2015 αλλά και των δημοψηφισμάτων στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία και Μ. Βρετανία).  
Σε αυτό το πλαίσιο ερμηνεύονται οι κινήσεις του Πρωθυπουργού  ο οποίος ετοιμάζεται να περιοδεύσει σε όλη την χώρα αφού μετά την Νίσυρο ετοιμάζεται να επισκεφτεί την Κρήτη την ερχόμενη εβδομάδα ενώ κορυφώνεται η σύγκρουση με την ΝΔ και τον αρχηγό της Κυρ. Μητσοτάκη τον οποίο η κυβέρνηση ταυτίζει με τις επιλογές του ΔΝΤ στην χώρα.