Κατώτατος μισθός: Σενάρια για επιπλέον αύξηση 5% το 2022

 Το τελικό ποσοστό αύξησης και ο χρόνος εφαρμογής του μέτρου θα εξαρτηθούν από την ανάπτυξη, την ακρίβεια, τον πληθωρισμό, αλλά και την αύξηση του ενεργειακού κόστους

Σε περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού -πέραν του 2% που θα ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου- έχει αποφασίσει να προχωρήσει η κυβέρνηση εντός του 2022 αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Το ποσοστό αύξησης και ο χρόνος εφαρμογής του μέτρου θα εξαρτηθούν από την ανάπτυξη, την ακρίβεια, τον πληθωρισμό αλλά και την αύξηση του ενεργειακού κόστους.

Το οικονομικό επιτελείο θα βρεθεί μεταξύ δύο πυρών. Από τη μία, έχει πρόθεση να ενισχύσει τους χαμηλόμισθους για να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια και από την άλλη, πρέπει να σκεφτεί και τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες, οι οποίες εκτός από την αύξηση του ενεργειακού κόστους θα πρέπει να επωμιστούν και την περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού.

Τα σενάρια, αν και είναι νωρίς ακόμη, προβλέπουν αύξηση ακόμα και 5%, αν ο ρυθμός ανάπτυξης ξεπεράσει αυτό το ποσοστό. Ανάλογα με την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών, θα εξεταστεί αν το 5% θα αποτελέσει σωρευτική αύξηση (δηλαδή 2%+3%) το πρώτο και το δεύτερο εξάμηνο του 2022 αντίστοιχα ή αν ο κατώτατος μισθός μετά το καλοκαίρι θα αυξηθεί συνολικά πάνω από 5%.

Πάντως, ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης έχει διαβεβαιώσει ότι «oι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης δημιουργούν προϋποθέσεις για να φύγει η οικονομία μπροστά και αυτό θα έχει αντανάκλαση και στους μισθούς των εργαζομένων. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να δοθεί κοινωνικό μέρισμα, το οποίο θα αντανακλάται και στον κατώτατο μισθό».

Διαβούλευση

Η νέα διαβούλευση για τον κατώτατο μισθό θα ξεκινήσει στις αρχές του 2022. Σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος, αρχικά θα τοποθετηθούν οι κοινωνικοί εταίροι, τα επιστημονικά ινστιτούτα και η Τράπεζα της Ελλάδος και στη συνέχεια θα παραδοθεί το πόρισμα στον υπουργό Εργασίας, ο οποίος στα μέσα Ιουλίου 2022 θα εισηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό. Η ημερομηνία εφαρμογής του νέου μισθού τοποθετείται στο δεύτερο εξάμηνο του 2022 και όλα δείχνουν ότι θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές εξελίξεις και κυρίως από τον χρόνο διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών.

Υπενθυμίζουμε ότι ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί έως και 195 ευρώ για τους έμπειρους υπαλλήλους με πολλές τριετίες από την 1η/1/2022. Ειδικότερα από τα 650 που είναι σήμερα, θα αυξηθεί στα 663 ευρώ ή 773,5 ευρώ αν συνυπολογισθεί το γεγονός ότι καταβάλλονται 14 μισθοί τον χρόνο και το νέο κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών θα διαμορφωθεί από 29,04 σε 29,62 ευρώ.

Ο νέος κατώτατος μισθός για τον εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα με 0 έως 3 χρόνια προϋπηρεσία διαμορφώνεται στα 663 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 729,30 ευρώ. Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία από 3 έως 6 χρόνια διαμορφώνεται σε 729,3 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 795,60 ευρώ.

Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία από 6 έως 9 χρόνια διαμορφώνεται σε 795,6 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 861,60. Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία άνω των 9 ετών διαμορφώνεται στα 861,9 ευρώ και με το επίδομα γάμου στα 928.20 ευρώ. Επίσης η αύξηση του κατώτατου μισθού θα συμπαρασύρει τα επιδόματα του ΟΑΕΔ, με σημαντικότερο το επίδομα ανεργίας, που θα αυξηθεί κατά 9 ευρώ. Τέλος, αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια για περαιτέρω αύξηση 5% εντός του 2022, ο μισθός μπορεί να φτάσει τα 696 ευρώ.

Επιπλέον ανάσα εκτός της αύξησης του κατώτατου μισθού, θα πάρουν οι μισθωτοί (όχι μόνο οι χαμηλόμισθοι) το 2022 από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας.

Για παράδειγμα: Ενας εργαζόμενος με μεικτό μισθό 700 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 160 ευρώ.

■ Με μηνιαίο μεικτό μισθό 1.000 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 355 ευρώ.

■ Με μηνιαίο μεικτό μισθό 1.200 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 389 ευρώ.

■ Με μηνιαίο μεικτό μισθό 2.000 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 691 ευρώ.

Στις χώρες της Ε.Ε.

Η συζήτηση για περαιτέρω αυξήσεις άνοιξε και στις χώρες τις Ε.Ε. Αντίστοιχες συζητήσεις για αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, λόγω και της ανόδου του πληθωρισμού, έχουν ξεκινήσει και σε Γαλλία και Ισπανία προκειμένου να θωρακίσουν την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων.

Εως τον Μάρτιο του 2021, 17 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης είχαν αποφασίσει -παρά την ύφεση λόγω της πανδημίας- συμβολική αύξηση του κατώτατου μισθού για την τόνωση της ψυχολογίας της αγοράς.

Από τις 17 χώρες που αύξησαν τον κατώτατο μισθό το 2021, οι 14 τον είχαν αυξήσει και το 2020 σε σχέση με το 2019.

Παράλληλα, ανάμεσα στις χώρες που διατήρησαν την 1η Ιανουαρίου του 2021 τον κατώτατο μισθό σταθερό σε σχέση με την 1η Ιανουαρίου του 2020, η Εσθονία και η Ισπανία είχαν ήδη αυξήσει τον ωριαίο κατώτατο μισθό σε σχέση με το 2019 κατά 8,15% και 5,55%, αντίστοιχα. Για το 2021, υψηλότερη ήταν η αύξηση του ωριαίου κατώτατου μισθού στη Λετονία (16,3%) και χαμηλότερη στη Γαλλία και στη Μάλτα (1%). Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και στις χώρες όπου αποφασίστηκαν γενναιόδωρες ποσοστιαίες αυξήσεις, η ονομαστική αύξηση σπάνια ξεπερνάει το ένα ευρώ.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το ποσοστό αύξησης του κατώτατου μισθού στην Πολωνία ανήλθε σε 7,7%, το οποίο αντιστοιχεί σε μόλις 1,16 ευρώ. Η αύξηση 4,6% της Κροατίας αντιστοιχεί σε 1,08 ευρώ, ενώ η αύξηση-μαμούθ 16,3% της Λετονίας από την 1η Ιανουαρίου του 2021 αντιστοιχεί σε μόλις 0,41 ευρώ λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι οι μισθοί στις πρώην ανατολικές χώρες είναι εξαιρετικά χαμηλοί. Ωστόσο, σύμφωνα με την ανάλυση του υπουργείου Εργασίας, δεν μπορεί να υπάρχει σύγκριση των ονομαστικών αυξήσεων, καθώς διαφέρουν σημαντικά τα νομισματικά και οικονομικά μεγέθη (πληθωρισμός, συναλλαγματική ισοτιμία, μεταβολή ΑΕΠ, ιστορικό μεταβολών κατώτατου μισθού).

Ειδικότερα:

■ Μόνο σε 9 χώρες η αύξηση υπερέβη το 2%, αν λάβουμε υπ’՚ όψιν τον πληθωρισμό και τη συναλλαγματική ισοτιμία (για τις χώρες που δεν είναι μέλη της Ευρωζώνης). Σε 6 χώρες η πραγματική αύξηση ήταν μικρότερη της μιας ποσοστιαίας μονάδας και σε μία ο πραγματικός κατώτατος μισθός μειώθηκε.

■ Στην Ελλάδα η πραγματική αξία του κατώτατου μισθού αυξήθηκε κατά 1,3% λόγω του αποπληθωρισμού, ενώ περαιτέρω αύξηση της αγοραστικής δύναμης επήλθε από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων κατά 1,63%.

■ Η πλειονότητα των χωρών με σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού είναι μικρές και «ανοικτές» οικονομίες που είχαν έντονη αναπτυξιακή δυναμική πριν από την πανδημία και επλήγησαν πολύ λιγότερο από αυτή. Επίσης στις δύο χώρες με την υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση (Λετονία, Σλοβενία) εφαρμόστηκαν αποφάσεις που είχαν ληφθεί πολύ πριν από την πανδημία. Η κυβέρνηση της Σλοβενίας έσπευσε μάλιστα να δεσμευτεί ότι θα αποζημιώσει, εν μέρει, τις επιχειρήσεις για το αυξημένο εργασιακό κόστος.

■ Η Ισπανία και η Εσθονία διατήρησαν αμετάβλητο τον ονομαστικό κατώτατο μισθό το 2020, ενώ η πραγματική αύξηση (αφού ληφθεί υπ’ όψιν ο πληθωρισμός) ήταν μικρότερη από εκείνη της χώρας μας.